
XXVIII Dzień Judaizmu obchodzono pod hasłem „Będziecie świętować jubileusz, ogłosicie wyzwolenie w kraju dla wszystkich jego mieszkańców” (Księga Kapłańska 25,10).
Spotkanie rozpoczęło się od zapalenia świec na menorze i modlitwy. Miała ona charakter nabożeństwa Słowa Bożego, podczas którego czytano fragmenty Księgi Kapłańskiej i Księgi Izajasza przeplatane psalmami śpiewanymi przez Aleksandrę Perskawiec. Komentarz biblijny przygotował biblista ks. dr Krzysztof Kowalik. Podczas nabożeństwa na skrzypcach zagrał Arkadiusz Hylewski. Modlitwie przewodniczył biskup kaliski Damian Bryl.
Po modlitwie wykład nt. „Polacy i Żydzi. Tysiąc lat pod jednym niebem” wygłosił prof. dr hab. Rafał Witkowski, prorektor UAM w Poznaniu. W swoim wykładzie wskazał, że najstarszy wizerunek, który ukazuje Żydów na ziemiach polskich znajduje się na Drzwiach Gnieźnieńskich. Zaznaczył, że w miejscach, gdzie osiedlali się Żydzi powstawały synagogi i cmentarze żydowskie. Przypomniał, że w 1264 r. został wydany Statut Kaliski dla wszystkich Żydów zamieszkujących w Księstwie Wielkopolskim. Zaakcentował, że to był pierwszy prawny dokument opisujący pozycję Żydów. Mówił też o relacjach między katolikami i żydami na przestrzeni wieków. Zachęcał do zachowywania pamięci dotyczącej żydowskiego dziedzictwa.
W swoim wystąpieniu bp Damian Bryl podziękował za udział w spotkaniu i wspólną modlitwę. – Co roku spotykamy się w tym miejscu, żeby razem modlić się, wspominać, poznawać kulturę, historię i zwyczaje tych, którzy mieszkali w naszym mieście. Dla nas w Kaliszu Dzień Judaizmu jest szczególnym dniem, ponieważ przed II wojną światową mieszkało tutaj 30 tys. Żydów, czyli więcej niż 1/3 mieszkańców – powiedział biskup kaliski.
Podkreślał, że cechą Kościoła jest ustawiczne podejmowanie dialogu zawsze z każdym człowiekiem oraz wskazywanie, iż dialog nie jest dowolną postawą, lecz obowiązkiem ewangelicznymwszystkich uczniów Chrystusa.
–„Dialog jest przede wszystkim stylem działania, postawą i duchem, który przyświeca postępowaniu. Zakłada uwagę, szacunek i przychylność wobec każdego człowieka, a także uznanie jego osobowej tożsamości, jego sposobów wyrażania siebie, jego wartości. Taki właśnie dialog winien być normą i stylem całego chrześcijańskiego posłannictwa, a także jego poszczególnych elementów, zarówno gdy chodzi o jego zwyczajną obecność i świadectwo, jak też o służbę czy bezpośrednie przepowiadanie. Posłannictwo, które nie byłoby przeniknięte duchem dialogu, byłoby sprzeczne z wymogami prawdziwego człowieczeństwa i ze wskazaniami Ewangelii” – cytował fragmenty Oświadczenia Sekretariatu dla Niechrześcijan z 1984 r.
Akcentował, że papież Franciszek wzywa nas do strzeżenia pamięci.
Przytoczył cztery cytaty papieża ze spotkania z uczestnikami konferencji OBWE w 2018 r., które brzmią: „Pamięć jest kluczem wstępu do przyszłości”, „Potrzebujemy wspólnej pamięci, żywej i ufnej, która nie będzie uwięziona w resentymentach, ale choć przeszła przez noc bólu, otworzy się na nadzieję i nowy brzask”, „By odzyskać nasze człowieczeństwo, ludzkie rozumienie rzeczywistości i przezwyciężyć godne potępienia formy obojętności wobec bliźniego, potrzebna jest ta pamięć”, „Kościół pragnie wyciągnąć rękę, pragnie pamiętać i razem iść”.
W obchodach uczestniczyła Halina Marcinkowska, przewodnicząca Rady Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP, która podziękowała za organizowanie od ponad 20 lat Dnia Judaizmu w Kaliszu. Zaznaczyła, że bez poznania siebie i innych wyznań nie ma przyszłości. Podzieliła się refleksją na temat fragmentu z Księgi Kapłańskiej dotyczącej wyzwolenia. Życzyła odzyskania wolności w Izraelu i na Ukrainie.
W spotkaniu wzięli udział także m.in. orionista ks. Antoni Wita, diecezjalny referent ds. ekumenizmu, ks. dr Krzysztof Kowalik i ks. Piotr Bałoniak, bibliści i organizatorzy spotkania, ks. prał. Jacek Plota, kustosz Narodowego Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, prezydent Kalisza Krystian Kinastowski, Zbigniew Judasz, prezes Fundacji Znowu Razem.
Spotkanie zakończył poczęstunek złożony z potraw żydowskich.
Organizatorami Dnia Judaizmu były Diecezja Kaliska i Fundacja Znowu Razem.
Ewa Kotowska-Rasiak/KAI