UTWORZENIE I ORGANIZACJA DIECEZJI KALISKIEJ

W wyniku reorganizacji terytorialnej Kościoła katolickiego w Polsce, została utworzona przez Ojca św. Jana Pawła II, dnia 25 marca 1992 roku, na mocy bulli Totus Tuus Poloniae Populus, jako jedna z 13 nowych diecezji, również nasza Diecezja Kaliska. W jej skład weszły części trzech dotychczasowych archidiecezji:

• gnieźnieńskiej ( 3 dekanaty Czermin Jarocin i Pleszew, około 90 tysięcy wiernych),
• poznańskiej (9 dekanatów Bralin, Kępno, Koźmin Wlkp, Krotoszyn, Odolanów, Ołobok, Ostrów I, Ostrów II i Ostrzeszów, około 320 tysięcy wiernych),
• wrocławskiej (2 dekanaty, Syców - bez parafii Poniatowice i Twardogóra oraz 3 parafie z dekanatu Milicz, co stanowiło ok. 45 tysięcy wiernych),

a także części trzech diecezji:

• częstochowskiej ( 3 dekanaty , Bolesławiec bez parafii Skomlin, Lututów bez parafii Naramice i Wieruszów, liczba wiernych około 50 tysięcy)
• opolskiej (dekanat Wołczyn oraz parafie Uszyce i Zdziechowice z dekanatu Gorzów Śląski, liczba wiernych wyniosła około 25 tysięcy)
• oraz włocławskiej (6 dekanatów Błaszki, Kalisz I, Kalisz II, Koźminek, Stawiszyn i Złoczew, co stanowiło około 220 tysięcy wiernych).

Stolicą nowo utworzonej diecezji stał się Kalisz, miasto o najstarszej metryce historycznej w Polsce, Polis Calisia, zaś jej patronem Św. Józef, Małżonek Maryi Dziewicy, Opiekun Zbawiciela. Kościołem Katedralnym w Kaliszu został ustanowiony dawny kościół Kanoników Laterańskich pod wezwaniem św. Mikołaja Biskupa, zaś do rangi Konkatedry, Ojciec św., podniósł kościół farny św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ostrowie Wielkopolskim. Diecezję Kaliską ww. bulla papieska włączyła do Metropolii Poznańskiej.

Pierwszym Biskupem Kaliskim został ówczesny biskup pomocniczy poznański doc. dr hab. Stanisław Napierała, który w dniu jej utworzenia, wieczorem 25 marca 1992 r. przybył do katedry kaliskiej i objął kanonicznie rządy w diecezji. Pierwszy Biskup Kaliski, zgodnie z Dekretem wykonawczym Nuncjusza Apostolskiego w Polsce, dokonał objęcia diecezji podczas uroczystej Mszy św. w Katedrze Kaliskiej, podczas której odczytane zostały bulla papieska ustanawiająca diecezje kaliską, a także jej pierwszego Biskupa oraz stosowne dekrety Nuncjatury Apostolskiej. W tym historycznym wydarzeniu brali udział wierni miasta Kalisza, władze miejskie, kapłani miasta Kalisza, a także inni proboszczowie z różnych części nowo utworzonej diecezji. Po uroczystości został sporządzony Protokół z kanonicznego objęcia Diecezji Kaliskiej przez Księdza Biskupa Stanisława Napierałę. Dokument ten został podpisany przez obecnych księży proboszczów i przesłany do Nuncjatury Apostolskiej jako dowód objęcia kanonicznego diecezji.

Pierwszym uroczystym aktem wyrażającym jedność nowej diecezji był uroczysty Ingres czyli liturgiczne wprowadzenie Biskupa Kaliskiego do Kościoła Katedralnego, który miał miejsce w Niedzielą Palmową 12 kwietnia 1992 r., a w którym uczestniczyli przedstawiciele wszystkich parafii naszej diecezji. Podobne uroczystości miały miejsce 26 kwietnia 1992 r., kiedy to Biskup Kaliski, Stanisław Napierała, dokonał Ingresu do Konkatedry w Ostrowie Wielkopolskim.

Diecezja Kaliska obejmowała obszar 10 880 km2, na którym zamieszkiwało około 751 500 katolików. Ludność zamieszkująca diecezję w 54 % wiejska, zróżnicowana pod względem kulturowym i etnicznym, związana mocno z wiarą katolicką. Liczba kapłanów diecezjalnych inkardynowanych wynosiła 370, zaś zakonnych 69. Młoda diecezja miała 96 kleryków studiujących w 5 seminariach. Struktura parafialna diecezji składała się z 258 parafii skupionych w 24 macierzystych dekanatach. Na terenie diecezji znajdowało się 25 zakonów i zgromadzeń żeńskich, w których przebywały 522 siostry zakonne. W liczbie tej są cztery klasztory kontemplacyjne: Karmelitanki, Kapucynki, Kamedułki i Klaryski. Liczba zakonów i zgromadzeń zakonnych męskich wynosiła 19.

Wraz z utworzeniem Diecezji Kaliskiej zostały powołane i ukonstytuowane struktury diecezjalne duszpasterskie i administracyjne potrzebne do właściwego działania Kościoła partykularnego. Tak więc utworzona została w ciągu pierwszych dni istnienia diecezji Kuria Diecezjalna, która jest zespołem osób i organizmów koordynującym pracą duszpastersko-administracyjną Kościoła lokalnego. Pozyskany w tym samym roku 1992 budynek, po odpowiedniej adaptacji, oddano do użytku Kurii w 1993 roku. Kuria Diecezjalna, od początku swego istnienia, wydaje kwartalnik Diecezja Kaliska. Pismo Kurii Diecezjalnej, który stanowi urzędowy organ zawierający najważniejsze akty prawne i postanowienia Biskupa Kaliskiego, a także najważniejsze dokumenty wydawane przez kurię.

Podczas pierwszej Konferencji Rejonowej Kapłanów, która odbyła się 12 i 19 września 1992 r, Biskup Kaliski nakreślił priorytetowe obszary pracy diecezjalnej, wskazując na potrzebę budowania kościoła lokalnego w parafii, rolę katechezy , troskę o ludzi biednych poprzez organizowanie zespołów charytatywnych i powołaną Caritas Diecezji, a także budowę struktur zarządzania diecezją i budynków centralnych (Kuria Diecezjalna, Wyższe Seminarium Duchowne, Diecezjalny Trybunał).

Biskup Diecezjalny, zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, ustanowił w pierwszych miesiącach swojego urzędowania Radę Kapłańską, Kolegium Konsultorów, Diecezjalna Radę Duszpastersko- Synodalną.

Przy Wydziale Duszpasterskim Kurii Diecezjalnej zostało utworzone diecezjalne dzieło w obronie życia Diecezjalne Centrum "Pro Familia". W nowej diecezji zaczęły prowadzić swą działalność również Diecezjalne Studium życia Rodzinnego oraz Diecezjalne Studium Organistowskie

W trosce o formację teologiczną laikatu oraz przygotowanie kadry katechetycznej, Biskup Diecezjalny powołał do istnienia Kolegium Teologiczne Diecezji Kaliskiej z oddziałem filialnym w Ostrowie Wielkopolskim, afiliowane do Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.